กรมวิชาการเกษตรแนะใช้น้ำหมักเห็ดเรืองแสงสิรินรัศมีควบคุมโรครากเน่าโคนเน่าในทุเรียน สาเหตุจากเชื้อราไฟทอปธอรา ปาล์มมิโวลา พบระบาดได้ดีช่วงฝนตกชุก และดินมีน้ำขัง อาการรุนแรงทำต้นทุเรียนทรุดโทรมและยืนต้นตาย เผยเห็ดเรืองแสงสิรินรัศมีสร้างสารออริซิน-เอยับยั้งการสร้างเส้นใยรวมถึงการขยายพันธุ์ของเชื้อราสาเหตุโรค ทาเพียงครั้งเดียวเห็นผลรอยแผลเน่าแห้งลง เชื้อไม่ลุกลามและสร้างเนื้อไม้เข้าหุ้มรอยแผลด้วย
นายระพีภัทร์ จันทรศรีวงศ์ อธิบดีกรมวิชาการเกษตร เปิดเผยว่า ปัญหาที่สำคัญในการผลิตทุเรียนคือการระบาดของโรค เช่น “โรครากเน่าโคนเน่า” ในทุเรียนที่มีสาเหตุมาจากเชื้อราไฟทอปธอราปาล์มมิโวลา (Phytophthora palmivora) ต้นเหตุสำคัญทำให้ต้นทุเรียนที่กำลังเติบโตทรุดโทรมลง ไปจนถึงยืนต้นตาย สร้างความเสียหายอย่างมากในแหล่งปลูกทุเรียนของไทยหลายแห่ง โดยอาการของโรคที่สังเกตได้ คือ เริ่มแรกจะพบใบอ่อนที่ปลายกิ่งมีสีซีด ไม่เป็นมันเงา ใบเหลืองเหี่ยวลู่ลง บางใบมีแผลสีน้ำตาลฉ่ำน้ำ อาจพบเส้นใบเป็นสีดำ หรือเกิดใบไหม้แห้งคาต้นอย่างรวดเร็ว แล้วค่อยๆ ร่วง อาการที่กิ่งและลำต้นพบคราบน้ำบริเวณผิวเปลือกที่มีรอยแผลเน่าอยู่ ซึ่งในช่วงเช้าที่อากาศชื้นอาจมีหยดของเหลวสีน้ำตาลแดงซึมออกมา บางต้นพบว่ารากฝอยเน่าเปลือกล่อนยุ่ย เมื่อโรครุนแรงรอยแผลเน่าจะลุกลามไปยังรากแขนงและโคนต้น ทำให้ต้นทรุดโทรมและยืนต้นตายสภาวะที่เกิดการระบาดได้ดีคือช่วงฝนตกชุก ดินมีน้ำขัง หรืออากาศมีความชื้นสูง
สำนักวิจัยและพัฒนาการอารักขาพืช กรมวิชาการเกษตร พบวิธีการที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันและกำจัดโรครากเน่าโคนเน่าในทุเรียน โดยใช้ชีวภัณฑ์เห็ดเรืองแสงสิรินรัศมี ซึ่งมีคุณสมบัติในการป้องกันและกำจัดเชื้อราที่เกี่ยวข้องกับโรครากเน่าโคนเน่า ทำให้เชื้อราไม่สามารถเจริญเติบโตและทำลายรากพืช กรมวิชาการเกษตรได้ร่วมกับนักวิจัยและผู้เชี่ยวชาญด้านการปลูกและการจัดการสวนทุเรียน ในการศึกษาและพัฒนาวิธีการใช้เห็ดเรืองแสงสิรินรัศมีในการป้องกันและปราบโรครากเน่าโคนเน่าในทุเรียน โดยศึกษากับสวนทุเรียนที่เข้าร่วมโครงการแสดงให้เห็นถึงประสิทธิภาพของเห็ดเรืองแสงสิรินรัศมีในการป้องกันและปราบโรครากเน่าโคนเน่า นอกจากนี้ยังมีการใช้เห็ดเรืองแสงสิรินรัศมีจัดการโรครากเน่าโคนเน่าในแผนการปลูกทุเรียนอินทรีย์เพื่อให้ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพสูงและปลอดภัยต่อสิ่งแวดล้อมเป็นการสนับสนุนการปลูกพืชอินทรีย์
เห็ดเรืองแสงสิรินรัศมีเป็นเชื้อรามีการสร้างสารออริซิน-เอ (aurisin A) ขึ้นตามธรรมชาติ และเป็นสารที่มีผลในการยับยั้งการสร้างเส้นใยรวมถึงการขยายพันธุ์ของเชื้อราไฟทอปธอรา ปาล์มมิโวลา จึงนำมาควบคุมโรครากเน่าโคนเน่าได้อย่างมีประสิทธิภาพโดยนำสารออริซิน-เอที่อยู่ในน้ำหมักเห็ดเรืองแสงสิรินรัศมีมาใช้ควบคุมโรค โดยผสมกับสีฝุ่นในอัตรา 1:1 ผสมให้เข้ากันแล้วทาลงบนรอยถากของต้นทุเรียนซึ่งได้ถากเปลือกและเนื้อไม้ส่วนที่เป็นโรคออกแล้ว สิ่งสำคัญคือการถากแผลต้องให้เลยบริเวณที่ถูกเชื้อราไฟทอปธอรา ปาล์มมิโวลาเข้าทำลายและการทารอยแผลต้องให้เลยขอบแผลที่ถากหลังการใช้ให้ทำความสะอาดอุปกรณ์ด้วยผงซักฟอกคลอรอกซ์ และน้ำเปล่า ทุกครั้งก่อนย้ายไปถากแผลต้นอื่น พร้อมเก็บเศษชิ้นส่วนพืชที่เป็นโรคหลังการถากแผลใส่ถุงเผาทำลายเพื่อป้องกันแพร่การระบาดสู่ต้นอื่น
ดร.สุรีย์พร บัวอาจ สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช นักวิจัยเห็ดเรืองแสงสิรินรัศมี กล่าวว่า การใช้เห็ดเรืองแสงสิรินรัศมีทาเพียงครั้งเดียวก็เห็นผลได้จากรอยแผลเน่าแห้งลง เชื้อไม่ลุกลาม และยังสร้างเนื้อไม้เข้าหุ้มรอยแผลอีกด้วย ขณะนี้ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรกาญจนบุรี กรมวิชาการเกษตร ได้เผยแพร่เทคนิคการใช้เห็ดเรืองแสงสิรินรัศมีให้แก่เกษตรกรในพื้นที่ภายในจังหวัดกาญจนบุรี ซึ่งปลูก “ทุเรียนทองผาภูมิ” กำลังเป็นที่นิยมของนักท่องเที่ยว แต่สวนทุเทียนประสบปัญหาการระบาดของ “โรครากเน่าโคนเน่า” เนื่องจากการใช้เห็ดเรืองแสงสิรินรัศมีป้องกันและกำจัดโรครากเน่าโคนเน่า เป็นวิธีที่มีความปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ โดยไม่ต้องใช้สารเคมีที่จึงขอเชิญชวนเกษตรกรที่ปลูกทุเรียนนำเห็ดเรืองแสงสิรินรัศมีมาใช้เป็นทางเลือกใหม่ในการป้องกันและกำจัดโรครากเน่าโคนเน่า โดยสามารถติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ กลุ่มวิจัยโรคพืช สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช กรมวิชาการเกษตร โทรศัพท์ 02-579-4857 ต่อ 236 และศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรกาญจนบุรี โทรศัพท์ 034-552036-7
